“Je gaat het pas zien als je het door hebt.” (Johan Cruijff)
De reden waarom beelden zo goed werken bij het overbrengen van berichten, is dat het natuurlijke manier voor de hersenen is om informatie te verwerken. Hierdoor worden afbeeldingen snel verwerkt, gemakkelijk onthouden en gemakkelijk teruggeroepen.
Communicatie heeft twee gezichten: de ratio en de emotie. Rationeel zijn de koude, harde feiten van de boodschap, en daarom staan ze traditioneel gezien centraal in de boodschap. Maar hoe zorgen we ervoor dat het publiek zich het punt dat jij wilt maken herinnert? Dit is waar je de emotionele factor kunt gebruiken door de juiste beelden te kiezen. Beelden die zijn afgestemd op het perspectief, de kennis- en belevingswereld van je toehoorders. Of dit er nu zes aan een vergadertafel zijn, of zeshonderd in een zaal.
Zonder een emotionele band zijn woorden saai en vaak nietszeggend. Het belang van het oproepen van emotie is essentieel. Emoties zetten mensen in beweging. Aansprekende beelden blijven hangen bij iemand. Als je het slim aanpakt zelfs lang na je presentatie.
Hoe selecteer je de juiste beelden voor je presentatie om deze resultaten te bereiken?
Ik ga er even vanuit dat je PowerPoint, of vergelijkbare presentatiesoftware gebruikt. Vraag je bij het maken of updaten van de slides bij elke slide af wat deze toe kan voegen aan het punt dat je hier wilt maken. En hoe je deze specifieke slide kan gebruiken om met een beeld betekenis te geven aan wat je zegt.
Variant 1: vul je presentatieslides allereerst met beelden, bekijk daarna (pas) of er eigenlijk wel woorden bij moeten…
Variant 2: hou op elke slide 1 tot (maximaal) 4 kernwoorden over. De rest kan naar je eigen speakernotes en/of in een handout (achteraf). De sleutel tot het vinden van goede woorden is om na te denken welke emoties je publiek wilt laten voelen? Dan is het ineens ook een stuk eenvoudiger om er een rake afbeelding bij te zoeken.
Dus we hebben de theorie, nu nog het vinden van de daadwerkelijke afbeeldingen. Er zijn veel sites die je kunt gebruiken om gratis, of tegen een redelijke prijs, een brede selectie afbeeldingen van hoge kwaliteit te vinden. Enkele voorbeelden: Pixabay.com, Pexels.com, Kaboompics, et cetera. Pas op voor clichés, deze verzwakken je presentatie, dit geldt ook voor standaard clip-art en voor de hand liggende (en vaak gebruikte) plaatjes.
Denk een beetje out-of-the-box bij het zoeken naar afbeeldingen. Bijvoorbeeld: teamwork? Laat al die plaatjes van heren met stropdassen en dames in Armanipakjes aan vergadertafels voor wat ze zijn. En kies een rugbyteam dat met de koppen bij elkaar van onderaf is gefotografeerd.
Houd rekening met de emotionele lading van een afbeelding – je wilt niemand voor het hoofd stoten -, maar kijk ook buiten de gebaande paden. Zoek naar iets dat je nog niet eerder hebt gezien, misschien iets met een ongebruikelijke compositie of vanuit een onverwachte hoek.
Begin met de conclusie van je presentatie. Geef het nieuws weg. Maak direct je punt in een krachtige zin of een korte alinea met ten hoogste drie zinnen. Leg daarmee het doel van je presentatie uit. Het liefst in een prikkelende zin die benadrukt wat jouw toehoorders eraan zullen hebben.
Stel jezelf niet te uitgebreid voor. Het interesseert de meeste toehoorders niet waar je precies woont, hoeveel kinderen je hebt, wat je passie is en hoelang je al in het vak zit. Die toehoorders zitten daar niet voor jou, maar voor zichzelf. Om kennis op te doen, geprikkeld te worden met een andere mening en/of verrast te worden, et cetera.
ROMP
Praat wat langzamer dan je normaal gesproken doet en ook iets luider (zelfs met microfoon!). Daarmee zet je meteen een sterk, positief imago neer. Hou je zinnen ook tijdens de verdere presentatie zo kort mogelijk. Zet regelmatig een hoorbare punt. Daarmee hou je jouw gezag vast en ook je publiek zal je dankbaar zijn: je bent een stuk beter te volgen als je regelmatig na een (kern)zin of -alinea je mond even sluit.
STAART
Maak vooraf ook alvast een sterke eindverklaring. Opnieuw, een sterke one- of twoliner. Een prikkelende afsluiting die de doelstellingen van de presentatie samenvat en daarmee versterkt. Want het is een gegeven dat uit elk psychologisch publieksonderzoek weer blijkt: als jouw publiek of gesprekspartner van jou één keer iets hoort is het toeval, de tweede keer (in net iets andere bewoordingen) is het opmerkelijk en de derde keer (als conclusie) is het een feit.
1 + 1 + 1 = 1
Je zult het nu dan ook niet vreemd vinden dat dit rekensommetje het principe is van ‘de kernboodschap-cirkel’. En dat we daarmee uitgebreid oefenen. Niet alleen in de mediatraining, maar zeker ook in de presentatietraining!
Bij Mediatraining Pro oefen je als deelnemer aan een mediatraining of presentatietraining intensief. Ook met nieuwscriteria. En leer je waar een journalist ‘op aanslaat’ en waarop niet.
Gebruik je stem effectief. Met een goed stemgebruik voorkom je stemproblemen en zorg je er tegelijkertijd voor dat je goed wordt begrepen tijdens een presentatie.
De manier waarop je spreekt, hoe luid en je intonatie kunnen je presentatie maken… en breken.
Kort samengevat: blijf V.I.T.
let op je Volume
let op je Intonatie
let op je Tempo
Blijf V.I.T.
Volume: spreek altijd iets luider dan je normaal gesproken doet, ook als je een microfoon gebruikt. Intonatie: leg de nadruk op de juiste woorden. Tempo: pauzeer telkens een seconde na een kernzin en/of een kernalinea, zeker als jij van nature een snelle prater bent. Als je dit voor ogen houdt komt het ook met de rest van je stemgebruik vanzelf goed.
Waarom op je volume letten?
Hoe zou jij je voelen als je in het publiek naar een toespraak zit te luisteren en de spreker de hele tijd tegen je aan het schreeuwen is? Dit zou erg onaangenaam zijn en misschien zelfs agressief bij je overkomen. Of wat als de spreker zo aan het mompelen is dat je nauwelijks kunt horen wat wordt gezegd? Dan ben je vast geneigd om op je smartphone te kijken, in afwachting van een interessantere spreker.
Mag ik dan nooit iets roepen of fluisteren? Natuurlijk wel! Het is goed om je stem op verschillende momenten tijdens je presentatie te verheffen en te verzachten om de aandacht te vestigen op bepaalde woorden of zinsdelen. Je kunt bijvoorbeeld je stem verheffen om nadruk op een woord of zin te leggen, of je kunt iets op een vertrouwelijke manier zacht zeggen om een punt te maken. Wissel het volume dus af.
Wat betekent intonatie?
Simpel gezegd, intonatie betekent hoe je iets zegt. En hóe je iets zegt is net zo belangrijk als wát je zegt. Met een goede intonatie breng je emotie over. Net als in een gewoon gesprek: of zeg jij elke zin, elk woord en elke lettergreep op dezelfde manier? Met hetzelfde volume? Of door op elk woord dezelfde nadruk te leggen? Tip: oefen vooraf je toespraak zoals je iets aan een vriend zou uitleggen. Wat geldt voor je stemgebruik geldt ook voor je woordgebruik: zeg wat je bedoelt vanuit de kennis en het perspectief van de ander.
Hoe voorkom ik dat ik te snel spreek? Zet voorafgaand en na een kernzin of kernalinea een horizontale streep in de tekst. De streep betekent: sluit je mond, haal adem en ga verder. Zo haal je er direct al veel snelheid uit. Bovendien helpt dit jouw toehoorders om tussentijds ook even adem te halen, te verwerken wat je zojuist vertelde en open te staan voor nieuwe informatie. Bovendien ben je op die manier veel duidelijker, want je benadrukt zodoende vanzelf de kernwoorden.
Een korte oefening.
Lees deze zeven zinnen één voor één hardop voor. Leg in de eerste zin de nadruk op het eerste woord, in de tweede zin op het tweede woord, enzovoorts. Sla (dat) daarbij natuurlijk als nadrukwoord over.
“Ik wil (dat) jij mijn moeder goed verzorgt” “Ik wil (dat) jij mijn moeder goed verzorgt” “Ik wil (dat) jij mijn moeder goed verzorgt” “Ik wil (dat) jij mijn moeder goed verzorgt” “Ik wil (dat) jij mijn moeder goed verzorgt” “Ik wil (dat) jij mijn moeder goed verzorgt” “Ik wil (dat) jij mijn moeder goed verzorgt”
Zeven zinnen die hetzelfde zeggen. Maar elke zin heeft een nét iets andere betekenis. Hiermee hebben we overigens het vaakst voorkomende ‘bedrijfongevalletje’ in mondelinge communicatie te pakken.
Ik realiseer me dat je geneigd bent om snel te spreken als je veel kennis hebt van of enthousiast bent over een bepaald onderwerp. Of, als je hetzelfde verhaal voor de zoveelste keer vertelt, wat docenten en trainers zoals ik nogal eens gebeurt. Maar als je feiten, meningen en gevoelens effectief met je publiek wilt delen, moet je leren vertragen!
Durf af en toe even te stoppen
Pauzeer zo nu en dan, haal samen met je publiek even adem. Sluit daarna je mond, kijk je publiek even aan en vervolg je presentatie.
Bijvoorbeeld:
om van onderwerp te wisselen, zinnen te wijzigen of een alinea te beëindigen,
om opvulwoorden zoals “uh” en “um” te voorkomen,
om een woord of zin te benadrukken,
om even in je speakernotes te kijken,
om een hypothetische vraag te stellen,
om een antwoord bedenken op een vraag van een toehoorder.
Bovendien, een kernzin (en in ieder geval een kernboodschap) eindigt altijd met een duidelijk hoorbare punt. Waarbij je de zin naar het einde toe dus omláág intoneert. En niet omhóóg, als naar een komma (!). Als je géén duidelijke punt achter de zin zet, máák je ook geen punt.
Hoe zorg je voor je stem?
De noodzaak van het verzorgen van je stem is niet alleen beperkt tot zangers. Verkeerd gebruik van je stem kan immers in meer extreme gevallen leiden tot laryngitis of zelfs stemknobbeltjes. Voorkom stemproblemen met deze instructies:
Vermijd overmatig juichen of schreeuwen
Beide kunnen ernstige schade aan de stem veroorzaken. Niet meer doen: regelmatig luid juichen bij de plaatselijke voetbalwedstrijd, of meeschreeuwen met de rest van het publiek tijdens een concert.
Vermijd fluisteren of je keel schrapen
Vermijd zoveel mogelijk fluisteren of je keel schrapen. Het klinkt misschien gek, maar van fluisteren en schrapen ‘slijten’ je stembanden.
Wat te doen als ik mijn stem verkeerd heb gebruikt?
Laat je stem een tijdje rusten! Dat betekent dat je een bepaalde tijd niet praat om je stem te laten verjongen. Je kunt ervoor kiezen om dit de rest van de dag te doen, een hele dag of zelfs langer.
Als je keelpijn hebt of als je veel moet hoesten, vermijd dan overmatig gebruik van je stem gedurende die tijd. En als het mogelijk is, probeer dan geen grote presentaties te geven als je verkouden bent. Drink iets met honing erin. Dit helpt om je keel en daarmee ook je stembanden te ontspannen.
Vermijd roken
Stoppen met roken is altijd het beste, maar als je een roker bent die niet kan stoppen, rook dan in ieder geval niet vlak voor of na een presentatie.
Geen koffie, melk, bier of zoete drankjes voor je toespraak
Beperk cafeïne en zoete dranken voor je toespraak. Ze maken je mond droog en dat praat moeilijk. Bier en melk bevatten een eiwit dat zorgt voor een laagje slijm op de tong. En je wilt niet klinken als iemand met een los kunstgebit 😉 .
Een persoonlijke tip tot slot: water is prima om vooraf de keel te smeren, maar… drink geen water direct voordat je het woord neemt! Doe je dat wel, ‘dan loopt je het water in de mond’ en klink je een beetje slordig. Toch gedaan? Sluit daarna je mond, slik het slokje water bewust weg en neem het woord met de mond echt helemaal leeg. Bovendien kun je dat moment meteen goed gebruiken om even je toehoorders aan te kijken.
Want als je mijn presentatietraining hebt gevolgd weet je immers: een goede presentatie begint (en eindigt) altijd met het maken van contact.
Maatwerk per persoon
Bij Mediatraining Pro oefen je als deelnemer aan een mediatraining of presentatietraining intensief. Ook met nieuwscriteria. En leer je waar een journalist ‘op aanslaat’ en waarop niet.
Boek een individuele training, of in een groepje van maximaal vier collega’s. Zo ben je in de training telkens na analyse en feedback snel weer aan de beurt om je te revancheren 😉 .
Per groep: maatwerk workshop
Is het belangrijk om als grotere groep met z’n allen aan de slag te gaan? Met presentatievaardigheden, pitchen, of omgaan met de media? Een actieve teamdag, dat kan bij Mediatraining Pro natuurlijk ook.
Neem contact op voor een maatwerk workshop op een locatie naar keuze.
Al bij het eerste contact merk je dat onze maatwerk aanpak gericht is op zowel de organisatiedoelen als de persoonlijke ontwikkelpunten per deelnemer. Verder kenmerken onze maatwerk trainingen zich door een grote mate van inhoudelijkheid en praktijkgerichtheid.
Daarom bereiden we elke training in nauw overleg met de contactpersoon namens het bedrijf of de instelling voor.
Maatwerk tijdens de voorbereiding
In een intakegesprek bepalen we samen de te behandelen casuïstiek en de te oefenen soorten mediaconfrontaties. Verder bespreken we ervaring, sterke en zwakke kanten en de beoogde inzet van de deelnemers. Iedereen krijgt vervolgens een persoonlijk vragenformulier over leerdoelen en te oefenen onderwerpen.
Overigens doet de trainer ook eigen research, net als in het echt. En verrast de trainer met name in de mediatraining de deelnemers ook met onverwachte onderwerpen en vragen. Opnieuw: net als in het echt.
Maatwerk per trainingsdag
Een andere consequentie van onze maatwerkaanpak is dat wij in kleine groepjes trainen. Bij ons gaat het om veel oefenen en terugkijken: ervaringsgericht leren. Deze nauwkeurige aanpak vergt trainingstijd.
Om elke deelnemer de aandacht en de tijd te gunnen die hij of zij nodig heeft trainen wij in groepjes van maximaal vier personen. Zo is iedere deelnemer na analyse en feedback snel weer aan de beurt om opnieuw te oefenen. En legt hij of zij in één mediatraining van een dag of een dagdeel een solide basis voor media optredens of presentaties.
Informatie en boeking
Mail ons als je meer informatie wilt hebben en we bellen je snel terug: info@mediatrainingpro.nl
