Vragen beantwoorden

Er zijn veel manier om vragen te beantwoorden. Bij een mediaoptreden komt het erop aan hóe je antwoord geeft.


  1. Haast je niet bij het geven van je antwoord. Sluit je mond voordat je reageert. Het heeft alleen maar voordelen. Door na de vraag een seconde je mond te sluiten neem je wat afstand tot woordkeuze en toonzetting van de vraag, voorkom je dat je van schrik een antwoord instruikelt, je overhaast reageert en… voorkom je dat je antwoord begint met “eeh”. Het vraaggesprek is geen wedstrijdje wie het snelst vraagt en het snelst antwoordt. Bovendien is een rtv nieuwsinterview met voortdurend ‘bovenop het einde van de vraag antwoorden’ voor een journalist erg lastig te verwerken in de uiteindelijke montage. Spring dus niet meteen in het antwoord als de verslaggever klaar is met de vraag. Maar hou je mond (een seconde).
  2. Het interview lijkt misschien op een echt gesprek, maar is dat niet. Het interview is een format: een vorm waarmee de journalist informatie opdoet, een reactie, een mening, visie, hoor en wederhoor. Dit besef maakt het makkelijker om je antwoorden losstaand van de vraag te geven. En het beginnen met woorden als “Ja,” “Nee,” “Absoluut” en “Zeker” te vermijden. Je antwoord zonder een duidelijke reactie op de vraag geven maakt je presentatie sterker en krachtiger. Zeker als het antwoord jouw ‘volgens de regelen der kunst’ voorbereide kernboodschap is.
  3. Gebruik de naam van de verslaggever niet. Vermijd het noemen van de naam van de verslaggever in opgenomen interviews, omdat het mediakanaal de interviewopname mogelijk anders kan gebruiken. In live-interviews is het acceptabel, maar zelfs dan moet je voorzichtig zijn. Immers, met wie ben jij eigenlijk echt in gesprek? Met de journalist? Welnee, je bent de facto in gesprek met de kijker, de luisteraar of lezer! En om het nog verder te vernauwen: je bent in gesprek met je klant, stakeholder, doelgroep, etc. De journalist is hiervoor (alleen maar) het medium.
  4. Maak oogcontact. Kijk naar de verslaggever terwijl je spreekt en ook wanneer de vragen worden gesteld. Vergeet bij een tv interview de camera. Dit toont vertrouwen en mensen hebben het gevoel dat je de waarheid spreekt als je de verslaggever recht in de ogen kunt kijken. Kijk nooit in de camera tijdens een interview als er een verslaggever naast jou of naast de camera staat, omdat dit ongemakkelijk overkomt. Het houden van oogcontact is bij confronterende vragen natuurlijk wel lastig, maar dat is dan ook één van de vaardigheden die je leert in onze mediatraining.
  5. Gebruik je handen. Gebruik je handen tijdens het interview om te helpen communiceren. Handen zijn geweldige communicatiemiddelen helpen om je lichaamstaal te ondersteunen en je woorden kracht bij te zetten terwijl je spreekt. Het is wel belangrijk je handbewegingen op een goede manier te doseren. Gesticulatie is dan ook onderdeel van het presentatieonderdeel van onze mediatraining.

Maatwerk per persoon

Bij Mediatraining Pro oefen je als deelnemer aan een mediatraining of presentatietraining intensief. Ook met nieuwscriteria. En leer je waar een journalist ‘op aanslaat’ en waarop niet.

Wat heeft een journalist nodig?

Een journalist bedrijft geen ‘rocket science’. Sterker nog: de meeste journalisten doen maar wat, is mijn ervaring. Maar, zij doen wel hun uiterste best om met een uniek onderwerp te komen en dat verhaal zo aansprekend mogelijk te vertellen of het event zo goed mogelijk te verslaan. Opdat jij de radio of tv aanzet; op zoek gaat naar de betreffende podcast, website, of blog; de krant, het week- of maandblad, of ander periodiek koopt. De meeste journalisten hebben net als ieder ander immers huur of hypotheek die elke maand moet worden betaald.

Altijd nieuws nodig

Er moeten dus stukkies of items komen. En wel bij voortduring. Met mooie verhalen en interessante opinies. Daarvoor hebben journalisten duidelijke en betrouwbare informatie nodig; het liefst zo kort en bondig mogelijk.

Als jij hen kunt helpen deze doelen te bereiken, dan bouw je al snel een wederzijds voordelige relatie met de media op. Hier zijn enkele tips die helpen:

Nieuws moet aan drie criteria voldoen:

  1. De informatie of gebeurtenis moet (tot dusver) onbekend zijn.
  2. Er moet een mate van verrassing zijn, of emotie.
  3. Verder is de grootte van de maatschappelijke- of sociale impact van invloed op de vraag of ‘een onderwerp meegaat’ of niet.
  4. Anno vandaag is er nog een vierde criterium waar steeds meer media op selecteren: herkenbaarheid. Als iets om de hoek gebeurt haalt dit sneller de Nederlandse krant dan wanneer de hele wijk Ipanema in Rio de Janiero door iets vergelijkbaars werd opgeschrikt.
Volle e-mail inbox

Geef je nieuws zo snel mogelijk weg.

Redacties worden geconfronteerd met een inbox die uitpuilt van e-mails met tips en persberichten. Ze moeten door deze elektronische informatiestroom bladeren om nieuwsgoud te vinden, dus elke correspondentie moet sprankelen om opgemerkt te worden. Te beginnen met de onderwerpregel (!).

Formuleer je punt duidelijk, beknopt en in toegankelijke taal. Begraaf het meest interessante punt niet onder vier alinea’s inleiding en onderbouwing, een drukbezette journalist leest nooit zo ver door.

Kies je doel en je wapen
Denk na over voor wie je een pitch uitbrengt en waarom. Schiet niet met hagel: stuur geen persbericht naar alle media die je kunt vinden in je adresboek. Voorkom dat je als spammer wordt gezien. Het moment dat je dan echt iets specifieks voor dat betreffende medium te melden hebt, ben je met je berichten al lang in het spamfilter beland. Begrijp de professionele interesses van een journalist, diens output en lezerspubliek. Zonder deze kennis riskeer je ieders tijd te verspillen.

Journalist scanner

Timing is alles
Als je het redactionele proces begrijpt, weet je wanneer journalisten op zoek zijn naar materiaal. Voor gespecialiseerde journalisten die schrijven voor tijdschriften, weekendbijlagen of vaste rubrieken in kranten, kan dit relatief voorspelbaar zijn. Dit geldt ook voor vergelijkbare radio- en televisieprogramma’s.

Ken de deadlines van de media die interessant voor jou zijn. Bladen en rtv media hebben voor verschillende programma’s en rubrieken verschillende deadlines. Weet dat bijvoorbeeld veel ‘human interest’ onderwerpen dagen (soms weken) van tevoren worden besproken op de redactie. En dat veel krantenpagina’s en actualiteitenrubrieken minimaal een dag eerder al ‘volgeboekt’ zijn…


Natuurlijk zal een goede journalist op elk moment en in elke situatie een echt ‘breaking’ verhaal van harte verwelkomen, maar voor de meesten van ons zullen deze verhalen zeldzaam zijn…


Maatwerk per persoon

Bij Mediatraining Pro oefen je als deelnemer aan een mediatraining of presentatietraining intensief. Ook met nieuwscriteria. En leer je waar een journalist ‘op aanslaat’ en waarop niet.